Nowości – literatura faktu – dotacja z Biblioteki Narodowej 2025

Na początek reporterska opowieść o kobietach w momencie zmiany i zapis wychodzenia z ciemności. Angażująca i inspirująca opowieść o odwadze, dojrzewaniu i wewnętrznej sile. Jej bohaterki łączy moment zatrzymania, przełomu, a potem: nowe życie. Zmagania, upadki i sukcesy, będące ich udziałem, Joanna Gierak-Onoszko przekuwa w uniwersalny przekaz o radzeniu sobie z wyzwaniami. Osobiste historie splata z szerszą perspektywą nauki i filozofii, tworząc tym samym wyjątkowy przewodnik po wychodzeniu z ciemności oraz pokonywaniu życiowych wiraży. Wyszła z tego opowieść o sile i odwadze, niegasnącej nadziei, wrażliwości i odporności – czasem wrodzonej, lecz częściej nabytej w wyniku trudnych doświadczeń. Dla wielu kobiet może stać się dziś ważnym wsparciem – wtedy, gdy wszystko się chwieje, ale też wtedy, gdy pojawia się impuls do życiowej zmiany.
Wolta. Opowieść o kobietach w zmianie, Joanna Gierak-Onoszko

Sposób na żałobę. Historie o życiu, śmierci i przetrwaniu, Julia Samuel
Śmierć dotyka każdego z nas, mimo to wciąż jest tematem tabu. Nie potrafimy o niej rozmawiać, a proces żałoby, który jest jej następstwem, pozostaje niezrozumiany. Julia Samuel, psychoterapeutka, która od wielu lat wspiera osoby przeżywające stratę bliskiej osoby, pokazuje, że możemy nauczyć się rozmawiać o śmierci w sposób szczery i przynoszący ukojenie. Przywołuje niezwykle poruszające historie ludzi, którzy musieli nagle zmierzyć się ze stratą – partnera, rodziców, rodzeństwa, dzieci – i udowadnia, że żałoba, jeśli zostanie przeżyta we właściwy sposób, jest w stanie nas uleczyć i dać nadzieję na przyszłość.

Miłość i telewizja, Mariusz Walter
Reporter Wyścigu Pokoju, współtwórca kultowego Turnieju miast, reżyser nagradzanych dokumentów oraz pomysłodawca Studia 2, które zmieniło polską telewizję lat siedemdziesiątych. W latach dziewięćdziesiątych jako współzałożyciel Grupy ITI zbudował TVN oraz TVN 24 – pierwszą niezależną stację informacyjną w Polsce.
Pozostawił maszynopis – intymną opowieść o życiu, uzupełnioną po jego śmierci wspomnieniami żony Bożeny oraz bliskich i współpracowników, a także zapiskami Jana Wejcherta, wspólnika i wieloletniego przyjaciela Mariusza. Powstała autobiografia bez retuszu – osobista, poruszająca i bezkompromisowa. Portret człowieka z wizją, odważnego i o nieprzeciętnym talencie. Historia o pasji do ludzi, telewizji i prawdy. Opowieść o tworzeniu polskiego kapitalizmu, o sile charakteru i odporności na porażki.

Catherine. Księżna Walii, Robert Jobson
Historia życia Kate Middleton wydaje się być współczesną bajką. Atrakcyjna i ambitna dziewczyna zakochuje się w bogatym księciu, który ma zostać królem. Aktualnie, gdy brytyjska monarchia przechodzi transformację, Catherine jest księżną Walii, a w przyszłości ma zostać królową. Od czasu ślubu z księciem Williamem w 2011 roku Catherine zaskarbiła sobie sympatię mieszkańców Wielkiej Brytanii, Wspólnoty Narodów i całego świata. Wraz z mężem stworzyła najpopularniejszy duet królewskiej rodziny. Nie obyło się jednak bez sporej dawki komentarzy i skandali.
Książka Roberta Jobsona, brytyjskiego dziennikarza i eksperta w relacjonowaniu spraw rodziny królewskiej, ma na celu odkrycie, poprzez rozmowę z bliskimi źródłami zarówno w królewskim domu, jak i poza nim, co wpłynęło na sukces Catherine, oraz co sprawiło, że stała się ikoną, którą jest dzisiaj.

Tatrzańskie opowieści, Mateusz Waligóra, Dariusz Jaroń
Mateusz Waligóra, podróżnik, dziennikarz i fotograf, przemierzył kawałek świata, a potem postanowił przejść wszystkie szlaki w polskich Tatrach. Dlaczego? By się dowiedzieć, czy nieprzebrane rzesze turystów szkodzą przyrodzie, jak się miewają tatrzańskie zwierzęta, kto po Tatrach wędruje, aż wreszcie przekonać się, czy Tatry są dla niego tym, czym były kiedyś, czy nadal je kocha, czy nadal go zachwycają tak jak wtedy, gdy dopiero je odkrywał.
Tatry to oczywiście nie tylko natura, ale też ludzie – ci spotykani na szlakach, lecz przede wszystkim tacy, którzy niemal przez całe życie są z Tatrami związani, mieszkający w Zakopanem, u podnóża gór i w samym ich sercu. Dlatego Mateusz zaprosił do współpracy dziennikarza Darka Jaronia, który rozmawiał z ochroniarzami przyrody, przyrodnikami, przewodnikami tatrzańskimi, ludźmi prowadzącymi schroniska, meteorologami, wśród jego rozmówców jest też poetka, lutnik i… pani baca.

Wściekły pies, Wojciech Tochman
Dziewięć mocnych opowieści o samotności w obliczu cierpienia. Wśród wielbicieli reportażu – książka kultowa.
Wojciech Tochman, jeden z najlepszych polskich reporterów, zwięzłym i precyzyjnym językiem opisuje ludzkie dramaty, ludzką samotność, ale i podłość, obłudę, nienawiść. Opowieść o katastrofie autobusu maturzystów pielgrzymujących do Częstochowy, historia człowieka, który powstał z torów i nie pamięta, kim jest, oraz zapis walki samotnej kobiety z księdzem molestującym dzieci, przywołują najbardziej uniwersalne pytania: o przyczyny zła, sens cierpienia i milczenie Boga.

Tajemnice szczęśliwych kobiet. Prawdziwe życie sióstr zakonnych, Judyta Syrek
Historie sióstr zakonnych zawarte w tej książce burzą stereotypy. Siostra Małgorzata Borkowska, benedyktynka, teolożka i filozofka, od ponad sześćdziesięciu lat bada historie życia zakonnego i z odwagą mówi o roli kobiet w Kościele. Siostra Agnieszka Grzybek, karmelitanka bosa, porzuciła studia fizyczne, by w pełni oddać się modlitwie i kontemplacji w ścisłej klauzurze. Siostra Tymoteusza Gil, dominikanka, od dziecka pragnęła być zakonnicą, ale pragnęła też zostać matką – i została. Adoptowała syna Jarka.
To tylko nieliczne historie, które zmieniają utarte myślenie o życiu zakonnym, jednocześnie pokazując sekret szczęścia, za którym tęskni każdy człowiek.

Emocjonalnie wyczerpana kobieta, Nancy Colier
Poradnik autorstwa terapeutki i nauczycielki duchowej, który daje konkretne narzędzia, by zacząć mówić własnym głosem, wyrażać potrzeby bez poczucia winy i odzyskać sprawczość. Autorka z empatią i szczerością pokazuje, że prawdziwa samoopieka to coś więcej niż odpoczynek – to akt odwagi, głębokiej samoświadomości i wyboru siebie.
To wsparcie dla tych kobiet, które – poza obowiązkami zawodowymi i rodzinnymi – nieustannie wykonują „pracę emocjonalną”: dbają o komfort, potrzeby i emocje innych, zapominając o sobie.

Nomadzi. Długa podróż do domu, Iza Klementowska
Iza Klementowska przemierzyła prawie dwanaście tysięcy kilometrów Ameryki, dla wielu ziemi obiecanej, i po drodze spotkała ludzi z każdych warstw społecznych. Powstała poruszająca opowieść o skutkach społecznej destabilizacji: ksenofobii, wykluczeniu, przemocy symbolicznej i instytucjonalnej, imigracji ekonomicznej, rasizmie, traumie międzypokoleniowej, ubóstwie, bezrobociu, pracy tymczasowej, rozpadzie wspólnot i poczuciu osamotnienia. To także opowieść o potrzebie czynienia dobra i szukaniu go w spotkaniu z obcym. O znajdowaniu radości w najprostszych czynnościach oraz najzwyklejszych chwilach.
Autorka prowadzi również własną narrację o poczuciu tymczasowości i nomadyzmie, o szukaniu odpowiedzi na pytanie, co sprawia, że dom jest domem – nie jako fizyczna przestrzeń, lecz stan ducha.

Nie czekam na szklankę wody. O świadomej niedzietności, Katarzyna Tubylewicz
Niematki, nigdyrodzicielki, dzieciowolne. W naszym języku wciąż brakuje określenia na kobiety bezdzietne, które nie odnosiłoby się do braku.
Tymczasem jest tyle samo sposobów na bycie rodzicem, jak i na niebycie nim. Nie decydujemy się na dziecko z wielu powodów – to kwestia świadomego wyboru, stylu życia, rezultat warunków ekonomicznych i zdrowotnych, wynik lęku przed kryzysem klimatycznym czy wojną, chęć uniknięcia wielopokoleniowej traumy. Czasem po prostu nie udało się na czas znaleźć miłości, ale bywa to też efektem perfekcjonizmu i poczucia, że nie warto być rodzicem średnim.
Historie nierodziców dopiero zaczynają być opowiadane, a to zmienia utarty sposób myślenia o kobiecości i męskości. Zmusza nas też do odpowiedzi na pytania o modele partnerstwa i rodzinności we współczesnym świecie. Przede wszystkim jednak pokazuje, że życie osób bezdzietnych nie jest „uboższe” ani „mniej pełne”. Jest bogate w innego rodzaju doświadczenia.

Szkocja. Wędrówka przez krainę mitów i mgły, Patrycja Kupiec
Mówi się, że szkockość to nie krew, ale przywiązanie do ziemi. W kraju, który przez wieki walczył o swoje granice i wciąż marzy o niepodległości, nikogo to nie dziwi. Co więcej, poczucie wolności obejmuje też relację z naturą i zostało uznane przez rząd jako… prawo do włóczenia się.
Autorka zabiera czytelnika w podróż po kraju, który dał nam telefon, lodówkę, rower, penicylinę i zapałki. Gdzie na ulicy coraz częściej słychać nie tylko dowcipy o Anglikach, ale i język gaelicki. Nowy Rok świętuje się tu lodowatą kąpielą, a celtyckie rytuały i święta z czasów Wikingów wciąż są celebrowane.
Od stromych gór i wrzosowisk po puste plaże, monumentalne klify i zielone doliny z owcami – Szkocja zachwyca swoją różnorodnością i zaprasza na wędrówkę szlakami pełnymi słodkich malin.

Wyspa niechcianych kobiet, Agata Komosa-Styczeń
W 1923 roku na duńskiej wyspie Sprogø powstał ośrodek, w którym przez czterdzieści lat umieszczano „kłopotliwe” dla państwa kobiety: uznane za rozwiązłe czy opóźnione w rozwoju. Mogły tu żyć i pracować. Miały zapewnioną opiekę lekarską, dostęp do radia i projektora filmowego, wolno im było wybierać własne kosmetyki. Jeśli tak zadecydowała dyrekcja, były sterylizowane. Większości z nich nigdy nie udało się wrócić do normalnego życia. Czy Sprogø było miejscem opresji i poniżenia – czy postępowym jak na swoje czasy eksperymentem? Agata Komosa-Styczeń nie feruje wyroków, nie potępia ani nie usprawiedliwia. Próbuje natomiast odpowiedzieć na pytanie, jakie wnioski duńskie państwo wyciągnęło ze swojej historii.

O terapii menopauzy. Czego ginekolog ci nie powie, Anna Augustyn-Protas, dr n. med. Tadeusz Oleszczuk
Poradnik o sposobach na najbardziej dokuczliwe objawy menopauzy. Nie tylko te flagowe, jak uderzenia gorąca, tycie, zamrożony bark, ale też te mniej charakterystyczne – wypadanie włosów, spadek libido czy problemy z koncentracją.
Co warto zbadać? Co suplementować? Jakie nawyki wprowadzić? Czy HTZ (dziś nazywana HTM – Hormonalną Terapią Menopauzalną) jest dla wszystkich kobiet? Kiedy ją najlepiej włączyć (i czemu nie za późno?). Czy hormony można brać do końca życia? I jak to robić najlepiej? 

Dziesięć rzeczy, które warto wiedzieć na temat zdrowia psychicznego dzieci, dr Billy Garvey
Dr Billy Garvey, pediatra rozwojowy z jednego z największych szpitali pediatrycznych na świecie, stworzył to praktyczne kompendium i dzieli się wiedzą i doświadczeniem, by pomóc rodzicom w zrozumieniu i wspieraniu zdrowia psychicznego ich dzieci.
Autor podkreśla, że każde zachowanie ma swoje przyczyny i kontekst. W książce przedstawia dziesięć kluczowych zasad, które pomagają zrozumieć podstawy zdrowia psychicznego u dzieci.
Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę? Czytelnik znajdzie w niej praktyczne wskazówki, empatyczne podejście oraz prawdziwe historie.

Trudne tematy dla mamy i taty. Jak wspierać dziecko, gdy tego potrzebuje, Anna Jankowska
Praktyczna i inspirująca pomoc w wychowaniu dzieci w dynamicznym oraz pełnym wyzwań współczesnym świecie. Poradnik, który porusza zarówno „ponadczasowe” problemy, jak i nowe trudności, które stawia przed nami obecny świat. Książka pomoże każdemu rodzicowi podczas trudnych rozmów ze swoim dzieckiem. Autorka tłumaczy i pokazuje, czym jest wspierająca postawa rodzicielska oraz jak przekazywać dzieciom wartości i wzmacniać więzi rodzinne. Będzie także wsparciem przy wielu problemach i wyzwaniach, jakie czekają na rodziców.
Bo choć uniwersalnej recepty na bycie dobrym rodzicem nie ma, to z sercem, wytrwałością i odpowiednią wiedzą można oswoić tę wymagającą rolę.

Camino. Opowieść wędrowna, Grzegorz Kapla
Ta książka powstawała w drodze – w schroniskach i barach, w cieniu drzew i chwilach przerw u studni. Jest zapisem podróży do Santiago de Compostela. Nie jest książką o religii, choć trudno nie otrzeć się o Absolut na szlaku, którym od tysiąca lat podążają pokutnicy. To opowieść o wydeptywaniu własnej drogi w świecie, który nie wierzy w Boga, ale ufa horoskopom, jodze i ceremoniom kakao. Grzegorz Kapla spotyka na Camino wierzących i takich, co idą dla sportu. Niektórzy dźwigają ze sobą jakieś prośby albo wdzięczność, idą przeżyć przygodę, schudnąć, poznać kogoś, zapomnieć o kimś lub odnaleźć samego siebie.

Jak wychować zdrowego gamera. Dość już domowych awantur, koniec z godzinami przed ekranem : poukładaj na nowo relacje ze swoimi dziećmi, Alok Kanojia
W książce rodzic znajdzie praktyczny, ośmiotygodniowy program, który pomoże:
wyznaczyć i egzekwować zdrowe granice dotyczące grania,
poradzić sobie z emocjonalnymi reakcjami dziecka – od rozdrażnienia po agresję,
komunikować się z dzieckiem uzależnionym od gier,
zrozumieć, jakie potrzeby psychiczne i neurobiologiczne zaspokajają gry oraz jak można je zaspakajać w świecie rzeczywistym,
dowiedzieć się, jak gry wpływają na dzieci z ADHD, spektrum autyzmu, depresją czy stanami lękowymi.

Lekarka z tundry. Opowieść z krańców Norwegii, Ingvild Holtan-Hartwig
Opis zawodowej przygody, a także głęboko osobista podróż, która odmienia spojrzenie autorki na medycynę i ludzi.
Zabawna, szczera i pełna empatii relacja ze świata codziennych spotkań z pacjentami, lokalną społecznością i współpracownikami.
Z każdą wizytą domową, rozmową w szpitalnym korytarzu czy chwilą samotności pośród bezkresnych przestrzeni bohaterka coraz głębiej zanurza się w życie tej niezwykłej krainy. Uczy się słuchać — nie tylko ciał, ale też milczenia, tradycji i ukrytych emocji.

Przy pisaniu tego zostawienia korzystano z opisów zamieszczonych na stronach wydawnictw.

Zakup dofinansowano ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025”, zadanie „Dofinansowania dla bibliotek publicznych na zakup nowości wydawniczych oraz usługi zdalnego dostępu do książek w formatach e-booków i/lub audiobooków i/lub synchrobooków – Priorytet 1, Kierunek interwencji 1.1. w ramach NPRCz 2.0”.